گریس ها روان کننده های فراموش شده ای هستند که به اندازه سایر روان کننده ها مورد توجه قرار نمی گیرند. با این حال ، انتخاب یک گریس مناسب جهت مراقبت بهینه از اجزای سایشی و کاهش خرابی وسیله نقلیه شما ضروری است. گریسها از روغن و ضخیم کنندهها (که گاهی به آنها صابون گفته میشود) ساخته میشوند. روند کار ساده است اما جزئیات کاملاً پیچیده است. این ضخیم کننده ها قابلیت و سازگاری گریس را تحت تاثیر قرار دارد و بر قوام گریس تاثیر می گذارند.
روغن روان کننده میتواند نفت خام یا مرکب از مواد مصنوعی و در ویسکوزیته های متفاوت باشد. علاوه بر این، میتوان به آن، افزودنی های ضد سایش و فشار شدید اضافه کرد تا برای کاربردهای خاص از قبیل بیرینگهای با سرعت بالا، شرایط بسیار سرد یا خیلی گرم یا دارای رطوبت زیاد، چرخ دنده های باز و … مناسب گردد. روغن و ضخیم کننده ها را میتوان با هم ترکیب کرد تا دامنه تحمل دما و مقاومت در برابر رطوبت بیشتر شود. بنابراین کلیه گریس ها از سه ماده اصلی تشکیل شده اند: روغن روان کننده، تغلیظ کننده یا ضخیم کننده و مواد افزودنی.
کامیون ها در برخی از بدترین شرایط قابل تصور کار میکنند – درجه حرارت بالا ، درجه حرارت پایین ، خاک ، گرد و غبار ، برف ، آب ، نمک و مواد شیمیایی و … از جمله این شرایط است. این شرایط حاد و عناصر خورنده میتوانند به اتصالات مکانیکی کنترل فرمان و سایر رابط های تحمل وزن در ماشین های سنگین آسیب برسانند.
بنابراین گریس مورد استفاده در کامیون ها و تریلرها، جهت حفاظت از تجهیزات این دسته از ماشین آلات سنگین، باید قابلیت عملکرد در این گونه محیط ها و شرایط را دارا باشد. ماشین های سنگین بدون وجود گریسی که توانایی کارکرد در محیط های حمل و نقل را داشته باشد و بدون روغن کاری منظم، متحمل مشکلاتی جدی در زمینه تعمیر و نگهداری خواهند شد. گریس کاری یک کامیون یا یک تریلر به تکرار کمتر و بیشتر به قوام و ضخامت گریس بستگی دارد.
ضخامت گریس ها بسته به میزان و نوع ضخیم کنندهها و همچنین چسبندگی روغن روان کننده مورد استفاده، متفاوت خواهد بود. موسسه ملی روانکاری با گریس (NLGI) یک نهاد تنظیم کننده است که درجه بندی یا رتبه بندی های خاصی را برای گریس ها تعیین میکند. این رتبه بندی ها نشانگر پایداری و سازگاری گریس است و هرچه امتیاز یا به عبارتی درجه بالاتر باشد، گریس ضخیم تر است.
گریس ها در مقیاس سختی از 000 به 6 درجه بندی می شوند. که در آن 000 یک مایع غلیظ مانند پودینگ است و 6 یک بلوک یا توده شبیه به خاک رس سخت شده است. این رقم با توجه به نسبت روغن به غلیظ کننده در گریس تعیین می شود. مقدار روغن بالاتر به عدد کمتری منجر می شود و 00 یا 000 عدد گریس نیمه مایع را نشان می دهد.
گریس های با درجه پایین تر برای پمپاژ آسان تر در آب و هوای سرد مفید هستند. گریس با درجه بیش تر (ضخیم تر) در شرایط گرم پایدار خواهد بود. انتخاب گریس،بستگی به برنامه و همچنین محیط عملیاتی دارد. اگر در جنوب ایران از گریس NLGI #2 استفاده میکنید ، ممکن است برای همان برنامه در اردبیل به گریس #1 یا حتی #0 احتیاج داشته باشید.
امروزه گریس 000 به عنوان جایگزینی برای لوب های دنده ای در یاتاقان ها و دیفرانسیل ها استفاده میشود و در جایی که به یک عمل سایشی برای تولید یه فیلم سبک بر روی سطح روانکاری شده، نیاز است ، از گریس شماره 6 استفاده میشود. گریس های شاسی و یاتاقان های چرخ که در ماشین آلات سنگین از جمله کامیون مورد استفاده قرار میگیرند، معمولاً NLGI شماره 2 هستند (NLGI #2).
در شرایط آب و هوایی بسیار سرد، گریس NLGI #1 ترجیح داده میشود زیرا این نوع گریس در پاسخ به دما غلیظ و ضخیم میشود. گریس های مصنوعی که با ترکیبات مناسب ضخیم میشوند، در طیف وسیعی از دما، از منفی 50 درجه فارنهایت تا 500 درجه فارنهایت کاربرد دارند. طیف عملکردی گریس های نفتی محدود و عموماً از 0 درجه فارنهایت تا 300 درجه فارنهایت را پشتیبانی میکنند.
در سال 1991، NLGI یک سیستم طبقه بندی ایجاد کرد که به طور خاص گریس های اتومبیل را هدف قرار داد (جدول یک). برای اکثر خوانندگان، این سیستم رتبه بندی برای ماشین های سنگین به ویژه کامیون شما مناسب است.
کاربرد | طبقه بندی خدمات NLGI | محدودیت خدمات |
شاسی | LA | کارهاو عملکردهای سبک، روانکاری مجدد و مکرر |
شاسی | LB | عدم روانکاری مجدد و تکرارشونده، بار زیاد، قرار گرفتن در معرض آب |
یاتاقان چرخ | GA | عملکرد سبک |
یاتاقان چرخ | GB | عملکرد متوسط، نوعی از وسایل نقلیه |
یاتاقان چرخ | GC | عملکرد سنگین، درجه حرارت بالا ، خدمات توقف و حرکت مکرر |
گریس های سطح G برای یاتاقان های چرخ استفاده می شوند و در سه دسته GA ، GB و GC قرار می گیرند که GC بالاترین درجه را دارد. برای روغن کاری شاسی ، گریس های سطح L در دو دسته LA و LB قرار می گیرند که LB آن دسته عملکرد بالاتری را دارا میباشد.
بنابراین هنگامی که به دنبال خرید گریس مخصوص برای کامیون خود هستید، به دنبال گریس با برچسب GC-LB باشید: گریس دارای درجه سختی مخصوص یاطاقان چرخ و همچنین شاسی.
گریس چند منظوره برای وانتهای سنگین مناسب است. گریس های مصنوعی موجود از جمله Amsoil و Mobil بهترین محافظت را در مورد وسیع ترین محدوده دمایی ارائه میدهند. همچنین، استفاده از گریس چندمنظوره مصنوعی، لزوم خرید گریس های سنگین حاوی پرکن های جامد نظیر مولی را نفی میکند. مولی (دی سولفید مولیبدن) جهت فراهم ساختن روانکاری تحت فشارهای بسیار بالا، به گریس اضافه می شود.
اگر گریس در معرض آب قرار گیرد ( با فرو بردن در آب یا اسپری کردن آب)، استفاده از گریس مقاوم در برابر آب بهترین انتخاب است. گریس های مقاوم در برابر آب حاوی ضخیم کننده ها و افزونه هایی هستند که به آنها امکان مقاومت در برابر شستشو را میدهد. بعضی اوقات، این گریس ها با نام “دریایی” شناخته می شوند ، اما بیشتر لفظ گریس های مقاوم در برابر آب به آنها اطلاق میگردد.
برای اکثر کاربردهای اتومبیل یا کامیون، روغنکاری باید در فواصل سه ماه برای گریس های نفتی و فواصل شش ماه برای گریس های مصنوعی انجام شود. یاتاقان های چرخی که به درستی با گریس مصنوعی بسته بندی شده باشند به مدت 10 سال کارایی خواهند داشت.
همه گریس ها با یکدیگر سازگار نیستند. زیرا برخی از مواد ضخیم کننده به صورت شیمیایی با سایر مواد واکنش نشان میدهند، که میتواند منجر به سخت شدن گریس یا مایع شدن آن یا جلوگیری از ریزش روغن برای روانکاری شود، که در نهایت، باعث عدم استفاده از گریس میشود. بیشتر گریس هایی که برای کاربردهای خودرو پیدا میکنید گریس های لیتیومی یا مرکب از لیتیوم هستند: اینها با یکدیگر سازگار میباشند.
به عنوان مثال، ترکیب اولیه دو گریس ، یعنی ترکیب آلومینیوم و باریم ناسازگاری ایجاد میکند، که توسط “I” در داخل باکس قرمز در جدول زیر نشان داده شده است. “C” درون یک باکس سبز نشان می دهد که این دو ترکیب با یکدیگر سازگار هستند. “B” در باکس زرد نشان می دهد که این دو ترکیب فقط دارای سازگاری مرزی هستند.
قیمت روغن و گریس های موجود در بازار روانکارهای خودرو در وهله اول تحت تأثیر قیمت ارز، قیمت نفت و میزان عرضه و تقاضای بازار قرار دارد، و به واسطه نوسانات و متغیر بودن این فاکتورها، قیمت گریس ماشینهای سنگین نیز ثابت نبوده و همواره به روز رسانی میشود بنابراین برای مشاوره خرید و استعلام قیمت به روز انواع روانکارهای خودرو (روغن و گریس) بهتر است با نمایندگیهای معتبر یا عاملیت های فروش (مانند پینیون) تماس حاصل فرمایید. از جمله موارد دیگری که بر قیمت گریس ماشین های سنگین چون کامیون تأثیر میگذارد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
خرید و فروش گریس ماشین های سنگین در مکان های گوناگون مختلف به صورت حضوری یا آنلاین انجام میگیرد که در همین مکانها میتوان از قیمت به روز این دسته از گریس ها کسب آگاهی کرد ، در ادامه به ذکر مراکز خرید و فروش گریس کامیون (گریس ماشین های سنگین) میپردازیم، که البته هنگام خرید بایستی از معتبر بودن مکان مربوطه به منظور جلوگیری از خرید جنس تقلبی، اطمینان حاصل نمایید، برخی از این مکان ها عبارتند از:
ادامه این مطلب در چند روز آینده بارگذاری می شود …