دفتر تهران : ۰۲۱۸۸۸۵۳۶۲۰
دفتر اصفهان : ۰۳۱۳۲۳۷۲۵۵۰
Info@Pinion.ir
گروه فنی مهندسی و بازرگانی پینیون نمایندگی فروش شیر کروی (شیر گلوب ولو) در ایران است.
برای خرید و یا استعلام قیمت با ما تماس بگیرید.
شیر کروی که از آن با نام هایی همچون شیر بشقابی یا گلوب ولو (Globe valve) نیز یاد می شود، گونه ای از شیرهای صنعتی پرکاربرد به حساب می آید. که قابلیت کنترل دبی سیال گذرنده از لوله را داشته و می تواند به عنوان شیر باز و بسته نیز به کار گرفته شود.
البته کاربرد اصلی این شیرها، کنترل دبی سیال گذرنده از لوله است. این شیرها نام خود را از روی ظاهر کروی شکلی که دارند، گرفته اند. این شیرها با توجه به طراحی به خصوصی که دارند، منجر به تغییر جهت چندبارهی سیال می شوند.
همین امر منجر به افت فشار ناگهانی، لرزش، کاویتاسیون، فلشینگ، آشفتگی شدید جریان، ایجاد صدای ناهنجار و جریان خفه در سیال می شود. که همگی جزء مشکلات متداول موجود در شبکه های انتقال سیالات مایع به حساب می آید که البته مدل های مختلفی از این شیر طراحی و تولید شده است که توانایی کمتر کردن این مشکلات را دارا می باشند.
در ادامه قدری بیشتر با این شیر، انواع آن، مزایا و معایب و نحوه عملکرد آنها آشنا می شویم.
شیر کروی بر اساس طراحی ظاهری به طور کلی در سه نوع زاویه ای، z شکل و y شکل تقسیم می شود. که هر یک به منظور رفع محدودیت هایی طراحی شده است. در تقسیم بندی دیگری می توان شیر کروی را به دو دسته اتوماتیک (مجهز به عملگر) و غیر اتوماتیک (دستی) تقسیم بندی کرد.
در خطوطی که عملکردهای سریع و دقیق مورد نیاز است، از انواع اتوماتیک شیرهای کروی که مجهز به عملگر هستند، استفاده می شود که این عملگرها خود به سه مدل گیربکسی، پنوماتیکی و برقی تقسیم می شوند.
در ادامه با انواع شیرهای کروی که بر اساس طراحی ظاهری تقسیم بندی شده اند، آشنا می شویم.
همان طور که در شکل زیر مشاهده می کنید، علت نام گذاری این شیر، طراحی آن است. در طراحی این شیر، سیال گذرنده 180 درجه چرخش می کند. به نحوی که 90 درجه در ورود به شیر و 90 درجه در خروج از شیر دچار انحراف می شود. از همین رو این شیر دارای افت فشار قابل توجهی است و بهتر است در مسیرهای اصلی انتقال سیال که مسیر برای مدت زمان های طولانی باز می ماند، از آن استفاده نشود.
کاربرد اصلی این شیرها در مسیرهای bypass (بای پس) است. در شکل زیر شماتیکی از این شیر به همراه نمونه واقعی آن را مشاهده می کنید.
در این مدل، استم (ساقه) و دیسک نسبت به نشیمنگاه با زاویه ای در حدود 45 درجه قرار می گیرند، به همین دلیل میزان تغییر مسیر سیال نسبت به مدل z شکل کمتر بوده و در نتیجه افت فشار کمتری خواهد داشت. بنابراین می توان از این شیر در مسیرهای اصلی انتقال سیالات استفاده کرد.
در شکل زیر شماتیکی از این شیر در کنار نمونه واقعی آن را مشاهده می کنید.
همانطور که در شکل زیر مشاهده می کنید، سیال در طی گذر از این شیر، تغییر زاویه ی 90 درجه ای را نیز تجربه می کند. از این رو از این مدل در مکان هایی که نیاز به تغییر 90 درجهای سیال داریم، استفاده می کنیم و دیگر نیاز به یک زانویی جدا نخواهیم داشت.
نکته قابل توجه این است که بهتر است این شیر را در مسیرهایی که سیالات حاوی ذرات معلق، نظیر دوغاب ها، جریان دارند، استفاده نکنیم چرا که به مرور منجر به بسته شدن مسیر عبور سیال و در نتیجه افت فشار بیشتر آن می گردد.
در شکل زیر شماتیکی از این شیر به همراه نمونه واقعی آن را مشاهده می کنید.
از جمله مزایای شیرهای کروی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
در کنار مزایای فوق، معایبی هم برای شیرهای کروی بیان می شود که در ادامه به آنها اشاره شده است.
همانطور که مطالعه کردید، مدل های مختلفی از شیرهای کروی وجود دارد که بررسی عملکرد و ساختمان تمام آنها به صورت جداگانه چندان مفید نخواهد بود. چرا که اصول عملکردی و قطعات اصلی این مدل ها دارای تشابه هستند. از این رو تنها به بررسی دقیق مدل z شکل که متداول ترین شیر کروی است می پردازیم.
اولین موردی که باید به آن اشاره کرد، یک طرفه بودن این شیرها است، از این رو در مسیرهای دو طرفه کاربردی ندارد. اگر روی بدنه خارجی شیر را نگاه کنید، یک فلش جهت حرکت جریان را نشان می دهد. اگر شیر اشتباه بسته شود، نمی توان آن را باز و بسته کرد، خصوصا در مواقعی که فشار سیال بالا باشد.
در شکل زیر ساختمان کلی یک شیر کروی و اجزا تشکیل دهنده آن را مشاهده می کنید. در مورد ساختمان این شیر می توان به صورت کلی به نکات زیر اشاره کرد:
همانطور که پیشتر نیز اشاره شد، یک نکته مهم درباره این شیر قابلیت کنترل دبی است که به واسطه باز و بسته کردن شیر اتفاق می افتد و می توان به راحتی با چرخاندن فلکه شیر، میزان دبی خروجی از شیر را کاهش یا افزایش داد.
نحوه عملکرد این شیر به بیان ساده، به این صورت است که یک دیسک با مقطع دایره افقی که به وسیله فلکه و استم به سمت نشیمنگاه افقی حرکت می کند، جریان سیال را کنترل می کند.
برای جلوگیری از نشت سیال انواع تجهیزات آببندی در این شیر به کار گرفته می شود.
برای شیرهای کروی سه نوع مجرابند متداول وجود دارد. در ابتدا لازم به ذکر است که نشیمنگاه و مجرا بند در اکثر مدل های شیرهای کروی از جنس فلز بوده و اتصال فلز به فلز به منظور آببندی مورد استفاده قرار می گیرد. البته برخی مدل ها دارای جنس های دیگری هستند که هم قیمت بالاتری دارند و هم گستردگی کمتری در بازار دارند. ولی در کل نکته قابل اشاره، کیفیت بهتر آببندی این شیرها در مقایسه با شیرهای دروازهای (گیت ولو) است. در ادامه به بررسی انواع مجرابندها از لحاظ طراحی می پردازیم.
در این مدل هم نشیمنگاه و هم مجرابند به شکل مخروط طراحی می شوند و هنگام بسته شدن شیر، میزان سطح تماس نشیمنگاه و مجرابند به اندازه کافی زیاد است که بتواند آببندی بسیار خوبی را در شرایطی که سیال در دما و فشار پایین است، فراهم کند.
در شکل زیر می توانید این قسمت از شیر کروی را با دقت و جزئیات بیشتر مشاهده کنید.
تنها تفاوت موجود در این مجرا بند وجود یک زبانه ضد سایش و ضد حرارت بر روی مجرا بند است که شیر به کمک آن می تواند در سیالاتی با دما و فشار بالاتر نیز، آب بندی را به خوبی محقق کند و عمر شیر نیز افزایش می یابد.
تنها تفاوت موجود در این مجرابند قابلیت تنظیم بهتر و دقیقتر دبی سیال گذرنده از شیر است. از این رو در مواقعی که دبی گذرنده از اهمیت بیشتری برخوردار است، می توان از این مدل استفاده کرد. به طور عمومی، همگی آنها دارای طول بلند و مخروطی شکل هستند.
از آنجایی که سیالات مورد استفاده در صنایع مختلف، دارای مشخصات فیزیکی و شیمیایی بسیار گسترده و متنوعی هستند، بایستی تجهیزات مختلفی هم که متناسب با آنها باشد، تولید و روانه بازار گردد. از این رو شیرهای کروی که جزء متداول ترین شیرهای موجود در بازار هستند، در جنس های مختلفی تولید میشوند که هر یک را مناسب کار در صنعتی به خصوص می کند.
برای انتخاب شیر کروی مناسب بایستی به پارامترهای مختلفی توجه کرد. اولین پارامتر برای انتخاب شیر کروی بر خلاف تصور، سایز لوله خطوط پاپینگ نمی باشد. بلکه میزان حداقل و حداکثر دبی گذرنده از لوله است. پس از تعیین شیر مناسب بر اساس دبی گذرنده بایستی به مواردی همچون، اهمیت افت فشار، اهمیت ایجاد سر و صدا، جنس سیال گذرنده از لوله، مشخصات فیزیکی و شیمیایی سیال گذرنده از لوله توجه کرد. تا بتوان شیر مناسبی متناسب با کاربرد مورد نظر خود انتخاب کنیم.
