شیر اطمینان ( شیر فشار شکن )

در حالت کلی شیرهای اطمینان در سه دسته جای دارند:

Safety valve شیرهایی که روي منابع و دستگاه‌های حاوی گاز نصب می‌شوند، Relief valve برای منابع حاوی مایعات نصب می‌شوند و Safety relief valve که بر روی منابع و دستگاه‌های محتوای گاز و مایع نصب می‌شوند.

شیر اطمینان هیدرولیک (شیر فشار شکن Relief valve ):

نوعی شیر اطمینان اتوماتیک است که برای کنترل یا محدوده‌بندی فشار در یک سیستم استفاده می‌شود.

در موقعیتی که تغییر فشار سیستم می‌تواند به روند عملیات آسیب بزند یا باعث خرابی دستگاه یا تجهیزات یا حتی آتش‌سوزی شود، باید از این شیرها استفاده کرد.

شیر اطمینان در حالت عادی (یعنی زمانی که درکمترین فشار مجاز یا blow down pressure قرار دارد.) بسته است، اما هنگامی که میزان فشار در یک سیستم به حد خاصی می‌رسد (over pressure یا فشاری که در آن شیر اطمینان در وضعیت کاملا باز قرار می‌گیرد)،  جریان سیال از طریق این شیر به مخزن هیدرولیک تخلیه می‌شود.

همه‌ی شیرهای اطمینان، یک دهانه‌ی فشار دارند که به مسیر خروجی پمپ وصل می‌شود و یک دهانه ی تخلیه دارند که به مسیر برگشت سیال به مخزن، متصل می‌شود.

انواع شیر اطمینان هیدرولیکی

این شیرها در دو نوع ساده و پیلوت‌دار(Pilot-operated relief valve) موجود می‌باشند که با توجه به نوع آن، یک ساچمه یا یک مغزی مخروطی جلوی دهانه‌ی ورودی فشار قرار دارد و نیروی یک فنر از پشت، آن را بر روی دهانه می‌فشارد. هرگاه فشار سیال درون سیستم از مقداری که برای آن تعیین شده، که اصطلاحاً به آن فشار کارکرد ایمن یا  Set pressure (فشار تنظیم) گفته می‌شود، تجاوز کند، نیرویی از طرف سیال به ساچمه وارد می‌شود. اگر فشار وارده از طرف سیال کمتر از نیروی فنر باشد، همچنان دهانه‌ی شیر بسته می ماند. اما اگر این فشار از نیروی فنر بیشتر باشد، ساچمه از مقابل دهانه کنار رفته و سیال اجازه می یابد تا از دهانه ی تخلیه به طرف مخزن جاری شود.

در شیر اطمینان پیلوت دار، از مغزی مخروطی استفاده می‌شود و در قسمت اصلی شیر یک پیستون متصل به یک میله‌ی راهنما قرار دارد. در پیستون یک سوراخ کوچک ایجاد شده است که اجازه می‌دهد فشار از طریق مسیر پیلوت به مغزی پیلوت نیز وارد شود. نحوه ی عملکرد آن به این گونه است که هنگامی که فشار به حد کافی افزایش یابد، مغزی پیلوت از جلوی دهانه ی پیلوت کنار می رود و مقداری از سیال از آن طریق به مخزن تخلیه می گردد.

(a): شیر اطمینان ساده(b): شیر اطمینان پیلوت‌دار