انکودر مطلق نوعی از انکودر چرخشی است. این انکودر دارای دو دیسک است که یکی از آنها به شفت متصل شده است. روی دیسک نشانگرهایی وجود دارد که با چرخش دیسک، موقعیت دیسک متصل به محور شفت را تغییر میدهند. انکودر مطلق قابلیت تعیین موقعیت شفت در هر لحظهی خاص را دارد. تعیین موقعیت شفت از طریق اسکن موقعیت المانهای کد شدهی روی دیسک انجام میشود. لازم به ذکر است که در این سیستمها، هر موقعیتی یک کد منحصر به فرد دارد. انکودر مطلق موقعیت شفت را با توجه به یک نقطهی مبدا بیان میکند.
یک ویژگی خاص انکودرهای چرخشی مطلق حفظ موقعیت آنها حتی پس از قطع جریان سیستم است. یعنی با راهاندازی مجدد سیستم، تعداد پالسهای شمارش شدهی قبلی از حافظهی انکودر پاک نمیشود و نیاز به شمارش مجدد نیست. تفاوت عمدهی انکودر مطلق با انکودر افزایشی در حافظهی آنها است. البته این تفاوت عاملی برای پر هزینه بودن انکودر مطلق نسبت به انکودر افزایشی است.
این نوع انکودر شامل یک دیود به عنوان منبع نور و یک دیسک شیشهای یا پلاستیکی نازک است که موقعیت دیسک، الگوی نوری خوانده شده از منبع نور را آشکار میسازد. دیسک به موتور شفت متصل است و درحالی که می چرخد نشانگرهایی که در امتداد مسیر شفت وجود دارند، موقعیت روی دیسک را تغییر می دهند و موقعیت شفت را ثبت میکنند. با اینکه این انکودرها از دقت بالایی برخوردارند، اما در محیطهایی با آلودگیهای صنعتی مانند ارتعاش و گرد و غبار حساسیت بالایی از خود نشان میدهند.
در انکودر مطلق مکانیکی یک دیسک فلزی که شامل حلقههای هم مرکز است به یک دیسک عایق که روی شفت ثابت شده، متصل میشود. یک ردیف نشانگر لغزنده به حلقهی ثابت متصل شدهاند تا هر تماس با دیسک فلزی توسط آن نشانگرها ثبت شود. در این حالت موقعیت دیسک فلزی ثابت مانده و موقعیت شفت ثبت میشود. تفاوت اندکی در عملکرد انکودر مکانیکی و انکودر نوری وجود دارد، اما ساختمان آنها تقریبا مشابه یکدیگر است.
انکودرهای مغناطیسی از انکودرهای اپتیکی مقاومتر هستند. بنابراین در محیط هایی با انواع آلودگی صنعتی عملکرد بهتری را ارائه میدهند. این نوع انکودر با سنسور اثر هال کار میکند. سنسور اثر هال مبدلی است که در پاسخ به میدان مغناطیسی خروجی آن به صورت تغییر ولتاژ ظاهر میشود. این سنسورها در منابع تغذیهی الکترونیکی، که شامل تنظیمکنندهی جریان برای داشتن بازده بالا در هنگام تغییر توان الکتریکی است، برای تشخیص سرعت و سنجش جریان به کار میروند. این انکودرها دقت کمتری نسبت به انکودرهای اپتیکی دارند.
انکودرهای خازنی نسبتا جدیدتر از دیگر انکودرها هستند. با اینکه قدرت تفکیکپذیری کمتری نسبت به انکودرهای نوری دارند، اما در تشخیص نوع حرکت و تبدیل آن به سیگنالهای استاندارد خروجی بسیار خوب عمل میکنند. انکودرهای خازنی نسبت به انکودرهای مغناطیسی نیز دقت بالاتر و قیمت پایینتری دارند.