*صرفا آموزشی* ( این محتوا صرفا جنبه آموزشی دارد ) *صرفا آموزشی*
پیچ شش گوش، که پیچ سر شش گوش یا پیچ آچار خور نیز نامیده می شود، یکی از انواع پیچ است که دارای یک سر شش وجه می باشد. ( کلهِ ی پیچ یا سرِ پیچ شش ضلعی است).
پیچ شش گوش، که پیچ سر شش گوش یا پیچ آچار خور نیز نامیده می شود، یکی از انواع پیچ است که دارای یک سر شش وجه می باشد. ( کلهِ ی پیچ یا سرِ پیچ شش ضلعی است). یک پیچ شش گوش، نسبت به دیگر گونه های پیچ جز دسته های محکم که با استحکام بیشتری ساخته می شود و همچنین می توان از پیچ های خودکار شش گوش به جای پیچ شش گوش استوانه ای در هر جایی استفاده کرد.
یکی از انواع پیچ های سر شش گوش خودکار این است که بلافاصله در زیر سرِ پیچ به شکل واشر دار ساخته می شود که باعث می شود پیچ آب بندیِ بهتری داشته باشد.
نوع رزوه ی پیچ های شش گوش ماشینی می باشد. (این گونه پیچ ها، یکی از انواع پیچ ماشینی می باشند.) این گونه پیچ ها یا با مهره یا در یک سوراخ رزوه زده شده استفاده می شوند. آنها برای متصل کردن دو یا چند قطعه به یکدیگر استفاده می شوند، و علاوه بر آن، در عملیات های تعمیر و نگهداری کاربرد دارند.
۱- پیچ زنی به روش رولینگ (نورد)
۲- تراش کاریِ پیچ (برشِ رزوه)
۱- سیستم ملی استاندارد یکپارچه برای رزوه های درشت ( UNC: unified national coarse )
۲- سیستم ملی استاندارد یکپارچه برای رزوه های ریز ( UNF: unified national fine )
رزوه های راستگرد، رزوه های استاندارد هستند بنابراین برای بسته شدن باید در جهت عقربه های ساعت چرخانده شوند.
پیچ های سر شش گوش کوتاه، تماماً رزوه زده میشوند در حالی که پیچ های سر شش گوش بلندتر از فرمول استاندارد زیر پیروی میکنند:
برای پیچ هایی با سایز رزوه ی “۶ و کمتر از آن، طول بخش رزوه ایِ پیچ برابر است با دو برابر قطر رزوه به اضافه ی “1/4، امّا برای پیچ هایی باسایز رزوه ی بیشتر از “۶ ، طول بخش رزوه ایِ پیچ برابر است با دو برابر قطر رزوه به علاوه ی “1/2 .
اگر چه که این کمترین میزان طول رزوه است اما تولید کنندگان پیچ های شش گوش، در واقع ممکن است پیچ هایی با طول رزوه ی بیشتر تولید کنند. علاوه بر آن بعضی از پیچ های سر شش گوش بلند، تماماً رزوه زده میشوند و اغلب پیچ شش گوش تمام دنده نامیده می شوند.
محلی که در پیچ های سر شش گوش مایل و لبه دار شده است، از اوّلین رزوه در برابر آسیب دیدن، محافظت می کند و همچنین باعث آسان شدن ورود پیچ به داخل قطعه ای با رزوه ی داخلی از قبیل مهره یا حفره ای قلاویز شده، میشود.
محدوده ی قطرِ متعارفی پیچ های سر شش گوش اینچی از “1/4 تا “1 1/2 و از “1/4 تا “1 1/4 می باشد.
محدوده ی طول پیچ های سر شش گوش از “3/8 تا “24 و از “1/2 تا “10 متداول می باشد.
پیچ های شش گوش با قطر زیاد و طول کم تولید نمیشوند، به همان نسبت که پیچ های شش گوش با قطر کم و با طول زیاد ساخته نمیشوند. طول و قطرِ پیچ های شش گوش به صورت اینچ های کسری تعیین می شود. برای اندازه گیری طول پیچ های سر شش گوش باید فاصله ی زیر کله یِ پیچ تا پایان قسمت رزوه ایِ پیچ را اندازه گیری کرد.
پیچ های شش گوش، دارای یک سطح تماس برجسته می باشند که به صورت دایره ای در زیر سرِ پیچ قرار دارد؛ این سطح تماس معمولاً سطح واشری نامیده می شود. اگر اندازه ی پیچ تغییر کند، اندازه سرِ پیچ نیز تغییر خواهد کرد.
پیچ های فولادی سر شش گوش، با درجه های استحکام متفاوتی تولید می شوند؛ این استاندارد توسط SAE ( انجمن مهندسان خودرو society of automotive engineers ) تعیین شده است. این سیستم استاندارد دارای سه گرید 8،5،2 می باشد.
علاوه بر آن،گرید دیگری نیز وجود دارد، که گرید ۹ می باشد. در مورد گرید ۹ به صورت عمومی پذیرفته شده است که حدود ۲۰ درصد محکم تر از گرید ۸ می باشد.با این حال گرید ۹ در سیستم استاندارد SAE وجود ندارد؛ و علاوه بر آن پیچ های گرید ۹، خواص فیزیکی و شیمیایی استانداردی ندارند.
مواد اولیه ی رایج برای تولید پیچ های سر شش گوش عبارت اند از: فولاد ( آبکاری شده و آبکاری نشده) ،فولاد ضد زنگ (استنلس استیل) ، آلیاژ برنج، برنز سیلیکونی و نایلون.فولاد آبکاری نشده یا فولاد روکش نشده، فولادی است که سطح آن ساده و بدون پوشش است؛ این نوع فولاد پرداخت سطحی نشده است بنابراین در مقابل زنگ زدگی مقاومت ندارد. بر روی سطح این گونه فولادها، به منظور محافظت موقت، یک لایه ی نازک از پوشش های روغنی زده می شود.
در نهایت روش های رایج پوشش سطحی فولاد شامل آبکاری با روی و گالوانیزاسیون به روش غوطه وری گرم میشود.
برای تولید پیچ های سر شش گوش زمانی از فولاد ضد زنگ، برنز سیلیکونی یا فلز گالوانیزه شده ی گرم استفاده میشود که قرار باشد پیچ های شش گوش در چوب های محافظت شده ای به کار برده بشوند که با ماده ی نگهدارنده ی مس قلیایی چهارگانه ( ACQ:alkaline copper quaternary) از آن چوب ها محافظت شده باشد. در محیط های دریایی(آبی)،فولاد ضد زنگ ممکن است دچار خوردگی حفره ای شدیدی بشود، به خصوص زمانی که این نوع فولادها در آب دریاها غوطه ور میشوند. آب های شور اکسیژن آزاد کمی دارند؛بنابراین برنز سیلیکونی بر فولاد ضد زنگ ترجیح داده می شود؛ زیرا فولادهای ضد زنگ با یک لایه از اکسید کروم به عنوان پوشش ضد خوردگی، پوشانده شده اند و این پوشش برای آنکه نقش خود ترمیمی(self-healing)خود را ایفا کند،نیاز به اکسیژن دارد.
پیچ های سر شش گوشی هم تولید داخلی هم وارداتی می باشند
هنگامی که یک مهره را برای استفاده با یک پیچ سر شش گوش درجه بندی شده انتخاب می کنید، بسیار مهم است که مهره ی انتخاب شده با پیچ مورد نظر هم گرید باشند. البته اگر گرید مهره، یک شماره بالاتر از پیچ مورد نظر باشد هم قابل قبول است.
واشرهای تخت با گرید ۲ فقط باید با پیچ های گرید ۲ استفاده بشوند. برای پیچ های سر شش گوش با گرید ۵ و ۸ از واشر های تختِ سخت شده استفاده می شود.همچنین برای پیچ هایی با گرید ۵ و ۸، فقط از استاندارد SAE برای انتخاب واشرهای تخت استفاده می شود؛ زیرا همانگونه که قبلا توضیح داده شد،اندازه ی حفره ی واشر هایی که استاندارد آمریکایی (USS:united states standard) دارند، بزرگ است و حفره ی بزرگ نمی تواند به طور کامل و دقیق سطح تماس زیر سر پیچ را پوشش دهد و همچنین اگر اندازه ی واشر کوچکتر از پیچ باشد، نه تنها واشر در داخل پیچ خیلی محکم می شود( گیر می کند و سطح تماس زیر سر پیچ را ناقص پوشش می دهد) بلکه می تواند باعث شکستگی سر پیچ نیز بشود.
واشرهای فنری که اغلب در ساختار خود یک شکاف دارند (مانند فنر مارپیچی)، معمولاً برای پیچ های گرید ۲ استفاده میشوند و واشر های قفلی با درصد آلیاژی بالا معمولاً برای پیچ هایی با گرید ۵ و ۸ استفاده میشوند.
پیچ های سر شش گوش نام های متفاوتی دارند از قبیل: پیچ شش گوش، بولت شش گوش ، پیچ ماشینی و اگر به طور کامل رزوه زده بشوند به آنها پیچ شش گوش تمام دنده می گویند.