*صرفا آموزشی* ( این محتوا صرفا جنبه آموزشی دارد ) *صرفا آموزشی*
یک پیچ متری، که بعضیها آن را با عنوان استاد (Stud) می شناسند، یک میله با طولهای متفاوت میباشد که هر دور سر آن یا تمام آن رزوه شده است. هدف اصلی از تولید این قبیل پیچها برای کاربرد در مکانهایی است که نیروی کششی وارده را میخواهیم مهار کنیم. در بعضی از بازارهای خارج از کشور این پیچ را با عنوان تمام رزوه (All-Thread) شناخته می شود.
برای تولید این نوع پیچ ها ابتدا میل گردهای ساده (یا همان مفتول) با جنسهای متفاوت تولید شده سپس با توجه به نوع کاربرد میله گردها را دو سر رزوه و یا تمام رزوه می کنند. این پیچها پس از تولید به دو صورت در بازار عرضه می شود، یا به صورت ساده و خود رنگ و یا با آبکاری گالوانیزه، و معمولا از جنس آهن از کلاس 5.6 ساخته و عرضه می شود. با توجه به اینکه مقاومت کششی (تنسایل) پیچهای آهنی 500 مگا پاسکال می باشد، در حالی که پیچ های متری استیل که در طولهای متفاوتی (1 متر، 2 متر و 3 متر) در بازار عرضه می شوند دارای مقاومت کششی (تنسایل) 700 مگا پاسکال هستند.
کاربرد پیچ متری فراگیری بسیاری همچون انکر بولتها ندارد. بیشتر کاربرد پیچ های متری در صنایع تهویه مطبوع و اتصالات مربوط به کانال ها می باشد.
نحوه نصب این گونه پیچ ها همانند ظاهرشان ساده می باشد. ابتدا میبایست یک سر این پیچ متری را به عنوان پایه در محل نصب (برای مثال در یک سطح دیوار یا سقف) توسط یک مهره محکم کرده و طرف دیگر را با عبور دادن از سوراخ درون جسم (برای مثال کانال) توسط مهره های یکسان بسته و محکم می شود. البته برای سفت و محکم کردن این قبیل پیچ ها می بایست از آچار اهم استفاده شود و به مقدار استاندارد مهره را بر روی پیچ متری محکم کرد. دلیل استفاده از پیچ متری در کانال ها و جاهایی از همین قبیل، این است که می توان با جابه جا کردن پیچ در طول خود (به دلیل یکسان بودن قطر پیچ در تمام طول آن) ارتفاع و یا طول اتصال را تغییر داد و تنظیم نمود.
خیلی ها فکر می کنند که به دلیل ظاهر تقریبا مشابه پیچ متری با استاد بولت، کاربرد و موارد مصرف آن تفاوت چندانی ندارد. در صورتی که این تصوری کاملا اشتباه می باشد. درست است که هر دو آنها از میله گردهای رزوه شده تولید می شوند، اما استانداردهای تولید و نحوه نصب و مصرف آنها کاملا متفاوت می باشد. به دلیل کاربرد پیچهای متری به عنوان بست نگهدارنده، برای تولید آنها از میله گردهای آهنی با گریدهای پایین استفاده می شود، این در حالی است که برای تولید استاد بولت ها از فولادهای با گریدهای بسیار بالاتری (برای مثال B16 و B7) تولید می شوند.
دلیل استفاده ازین قبیل گریدها برای استاد بولت ها، کاربرد آنها در صنایع پتروشیمی و دماهای بالای 450 درجه سانتی گراد می باشد. علاوه بر تفاوت در تنش کششی و سختی، استاندارد ساخت استاد بولت A193 می باشد که یک استاندارد آمریکایی بوده و معمولا به صورت اینچی بوده (به منظور استفاده در شیر آلات و لوله های صنعتی). اما پیچ های متری به صورت میلیمتری (متریک) به منظور کاربردهای عمومی ساخته می شوند.
پیچ متری آهنی با توجه به استانداردهای رایج از میله های گرد معمولی با رزوه های میلیمتری طبق استانداردهای رایج تولید و عرضه می شود. اکثر این پیچ ها در بازار به صورت طولهای یک، دو و سه متر موجود می باشد. در صورت درخواست مشتریان به دلیل پروسه سریع و کوتاه این قبیل پیچ ها، پیچ هایی با اندازه دلخواه مشتریان در کمترین زمان قابل تولید می باشد. پیچ متری آهنی، عموما به صورت سیاه (خود رنگ) یا با آبکاری و گالوانیزه عرضه میگردد.
کاربرد این نوع از پیچهای متری در اتصالات سقف و شیروانی در مناطقی دارای رطوبت بالا بسیار مفید می باشد. در بازار به طور معمول این پیچ ها با جنس های فولادهای 304 و 316 تحت نامهای عمومی A4 و A2 با دنده متریک و طولهای معمولی یک، دو و سه متر عرضه می شود.
مقاومت یا توان کششی مجاز برای یک میله گرد رزوه شده (پیچ متری) که تضعیف نشده باشد (سالم و قبلا تحت بار قرار نگرفته) به صورت زیر بیان می شود. این معادله توسط مرکز پژوهشی ساختار استیل در آمریکا (AISC- American Institute of Steel Construction) ارائه شده است:
در این معادله d قطر اسمی (نامی) و Fu مقاومت کششی نهایی با توجه به جنس پیچ می باشد.
تنش کششی مجاز برای یک میله گرد رزوه شده به صورت زیر می باشد:
در معادله بالا ds همان قطر ساق میله است و Fy مقدار نهایی تنش تسلیم با توجه به جنس پیچ می باشد.
در تولیدات استاندارد انتهای پیچ های متری با رنگ هایی که هر کدام معنای متفاوتی دارد، کد گذاری می شود. این رنگها بیان کننده استاندارد ساخت پیچ و جنس پیچ متری م یباشد. کد گذاری رنگها به صورت زیر میباشد:
بدون رنگ: کلاس 4.6 (مقاومت کششی برابر 400 نیوتن بر میلیمتر مربع، تنش تسلیم 240 نیوتن بر میلیمتر مربع)
رنگ زرد: کلاس 8.8 (مقاومت کششی برابر 800 نیوتن بر میلیمتر مربع، تنش تسلیم 640 نیوتن بر میلیمتر مربع)
رنگ سبز: فولاد ضد زنگ A2 (304)
رنگ قرمز: فولاد ضد زنگ A4 (316)
رنگ سفید: کلاس 10.9 (مقاومت کششی برابر 1000 نیوتن بر میلیمتر مربع، تنش تسلیم 900 نیوتن بر میلی متر مربع)