5 شاخص مهم در خرید و انتخاب الکتروموتور

در هر واحد صنعتی، الکتروموتور یکی از مهم‌ترین قسمت‌ها است که انرژی الکتریکی را به مکانیکی تبدیل می‌کند. این محصولات دارای تنوع بسیار زیادی هستند که هر کدام کاربرد متفاوتی دارند. به همین دلیل است که نحوه انتخاب الکتروموتور با توجه به نوع عملکرد و دیگر ویژگی‌های آن متفاوت خواهد بود. در این مقاله از پینیون می‌خواهیم شما را با شاخص‌های مختلفی که ویژگی‌های یک الکتروموتور را تعیین می‌کنند و در زمان خرید باید به آن‌ها دقت شود، آشنا کنیم.

شاخص های عمومی انتخاب انواع الکتروموتور

زمانی که برای خرید الکتروموتور به یک فروشگاه مراجعه می‌کنید، می‌توانید با دادن یک سری از مشخصات و اطلاعات، دقیقا مشخص کنید که چه چیزی نیاز دارید. در ادامه مهم‌ترین مشخصات الکتروموتور را برای شما آورده‌ایم. همچنین برای بررسی مدل‌های مختلف الکتروموتور و خرید الکتروموتور از برندهای مختلف پیشنهاد می‌کنیم که به صفحه فروش الکتروموتور پینیون مراجعه کنید.

1) توان الکتروموتور

مهم‌ترین شاخص در زمان انتخاب الکتروموتور مناسب برای کارکردهای مختلف، میزان توان خروجی آن است. توان خروجی تعریفی برای میزان انرژی مکانیکی تحویل داده شده در یک بازه زمانی مشخص، مثلا یک ثانیه است. بر این اساس دو واحد اندازه‌گیری برای توان الکتروموتور تعریف می‌شود که اسب بخار و کیلووات نامیده می‌شوند. هر اسب بخار برابر 0.75 کیلووات است. این عدد مشخص‌کننده توانایی الکتروموتور در تبدیل انرژی الکتریکی ورودی به انرژی مکانیکی خروجی است.

2) سرعت الکتروموتور

عامل مهم دیگری که باید در زمان مشخص کردن ویژگی‌های الکتروموتور به آن دقت شود، سرعت آن است. این کمیت معمولا بر اساس دور بر دقیقه بیان می‌شود. الکتروموتورهایی که به طور معمول در بازار وجود دارند، دارای سرعتی برابر 3000 یا 1400 دور بر دقیقه هستند. اما برای مصارف خاص، از الکتروموتورهای دیگری با سرعت‌های 900 یا 750 دور بر دقیقه هم استفاده می‌شود. نکته مهم اینجا است که هرچه سرعت الکتروموتور کمتر باشد، قیمت آن بیشتر خواهد بود. برای مثال الکتروموتوری با توان 10 اسب بخار و سرعت 3000 دور بر دقیقه، با قیمت بسیار کمتری در مقایسه با الکتروموتور 10 اسب با سرعت 750 دور عرضه می‌شود.

مورد مهم دیگری که باید بدانید، این است که سرعت یا دور الکتروموتور، قابلیت تغییر و تنظیم ندارد. اما در مواردی ممکن است شما به دلیل مشخصات فنی دستگاه خود، نیاز به کاهش سرعت الکتروموتور داشته باشید. در چنین مواردی دو راه پیش روی شما است:

1) استفاده از اینورتر: خرید اینورتر و اتصال آن به موتور، به شما کمک می‌کند تا سرعت را از صفر تا چند برابر تعداد دور اسمی الکتروموتور تغییر دهید. به این ترتیب مصرف انرژی از 25 تا 79 درصد کاهش پیدا می‌کند و در عین حال طول عمر موتور هم بیشتر خواهد شد.

2) استفاده از گیربکس: استفاده از گیربکس در الکتروموتورها می‌تواند سرعت را به صورت موثری کاهش داده و از ایجاد اضافه بار بر روی موتور جلوگیری کند. در کنار این‌ها استفاده از گیربکس می‌تواند انرژی مصرفی را هم کاهش دهد که این موضوع در نهایت هزینه‌های واحد صنعتی را کمتر خواهد کرد. در این میان برخی از انواع الکتروموتور به صورت گیربکس دار ساخته می‌شوند؛ به این معنا که برای کنترل سرعت آن‌ها، نیاز به نصب جعبه دنده جداگانه نیست. بهترین و مشهورترین موتورهای گیربکس دار که امروزه در صنعت استفاده می‌شوند، الکتروموتور استریم، الکتروموتور چمپ و SEW آلمان هستند.

3) تک فاز یا سه فاز بودن الکتروموتور

یکی دیگر از شاخص‌های مهم در خرید انواع الکتروموتور، تک فاز یا سه فاز بودن آن است. به طور کلی باید بدانید که انواع ژنراتورهای تک فاز دارای محدودیت در توان خروجی هستند و تنها تا 5 اسب توان تولید می‌کنند. از سوی دیگر بازده این نوع از الکتروموتورها در مقایسه با نمونه‌های سه فاز کمتر است و جریان کشی بیشتری دارند. همچنین لرزش الکتروموتور سه فاز هم در مقایسه با نمونه‌های تک فاز کمتر است. هرچند الکتروموتور سه فاز، قیمت و وزن کمتر و بازدهی بیشتری دارد؛ اما الکتروموتورهای سه فاز هم همچنان مزیت‌های خود را دارند و در برخی از صنایع خاص قابل استفاده هستند.

4) ویژگی های بدنه و نحوه نصب الکتروموتور

قبل از اینکه اقدام به خرید الکتروموتور کنید، باید شرایط نصب آن را تعیین کرده و بر این اساس خرید خود را انجام دهید. بر این اساس الکتروموتورها در سه دسته فلنج دار، بدون فلنج و نیم فلنج قرار می‌گیرند. پرکاربردترین الکتروموتور در بازار امروز، پایه دار و بدون فلنج است. اما برای تشخیص این ویژگی‌های بدنه در زمان خرید، می‌توانید از یک کد مخصوص به نام IMB یا IMV استفاده کنید. با توجه به معنای این کد که در جدول زیر آمده است، می‌توانید نحوه نصب الکتروموتور را مشخص کنید.

نکات مهم در انتخاب الکتروموتور برای طراحان

تا اینجای کار درباره شاخص‌های عمومی که همه افراد باید در زمان خرید و انتخاب الکتروموتور در نظر داشته باشند، صحبت کردیم. در این قسمت می‌خواهیم یک شاخص بسیار مهم را که طراحان و متخصصان در زمان انتخاب این محصولات باید در نظر داشته باشند، به شما معرفی کنیم که گشتاور خروجی نام دارد.

باید بدانید که سرعت باید بر اساس گشتاوری انتخاب شود که موتور در شروع کار دارد. بنابراین باید گفت که گشتاور خروجی یک الکتروموتور، تعیین‌کننده محدوده کاربرد آن است. باید بدانید که سرعت و گشتاور با هم ارتباط معکوس دارند. برای مثال یک موتور 5.5 اسب 1400 دور، گشتاور یکسانی با موتور 4 اسب 750 یا 900 دور دارد. اما اینکه کدام گزینه برای شما مناسب است، بستگی به نیاز و بودجه شما دارد. در این موارد برای انتخاب درست الکتروموتور، یک جدول در اختیار شما قرار داده می‌شود که گشتاور خروجی، سرعت و نوع نصب الکتروموتور در آن آورده شده و شما می‌توانید با در نظر داشتن نیازهای خود، تصمیم‌گیری کنید.

سخن پایانی

انتخاب الکتروموتور متناسب با نیاز واحد صنعتی، یک کار بسیار تخصصی است. زیرا انتخاب غلط الکتروموتور در نهایت منجر به افزایش هزینه‌ها و کاهش بازدهی خواهد شد. به همین دلیل در این مقاله از پینیون به بررسی مهم‌ترین شاخص‌های انتخاب الکتروموتور پرداختیم که در زمان خرید برای شما مفید خواهد بود.

سوالات متداول

• اهمیت درجه حفاظتی در انتخاب الکتروموتور چیست؟

درجه حفاظتی یا IP تعیین‌کننده مقاومت دستگاه در برابر نفوذ اجسام جامد خارجی و آب است. از آنجا که در محیط‌های صنعتی احتمال آسیب دیدن دستگاه بر اثر این عوامل بسیار بالا است، مهم است که شما الکتروموتوری را انتخاب کنید که به خوبی در این موارد ایمن شده باشد. به همین دلیل باید دقت کنید که درجه حفاظت IP در سطح بالایی قرار داشته باشد.

• آیا چرخه کار موتور در زمان انتخاب الکتروموتور مهم است؟

بله. بسته به اینکه بار ثابت است یا در طی زمان تغییر می‌کند و یا اینکه الکتروموتور چند ساعت در روز کار می‌کند؛ چرخه‌های کاری متفاوتی برای آن تعریف می‌شود که با S1 تا S8 نشان داده می‌شود. بر این اساس الکتروموتورهای S1 برای زمان طولانی تا رسیدن به تعادل حرارتی کار می‌کنند. موتورهای s8 هم قابلیت تحمل بار ثابت را دارند و می‌توان چند زمان کارکرد با سرعت‌های متفاوت برای آن‌ها تعریف کرد.